Witamina B12 – na co działa? Witamina B12 pełni wiele ważnych funkcji w organizmie człowieka, dlatego tak istotne jest dostarczanie jej w prawidłowych ilościach. Wspomaga pracę układu nerwowego, a także proces tworzenia czerwonych krwinek. Jaka dokładnie jest rola witaminy B12 w naszym organizmie? W jaki sposób ją sobie dostarczyć i kiedy warto pomyśleć o dodatkowej suplementacji?

Dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego

Witamina B12 znana jest przede wszystkim z regulowania pracy układu nerwowego. Rzeczywiście, uduje osłonkę mielinową włókien nerwowych oraz wspiera syntezę tak ważnych neuroprzekaźników jak np. dopamina czy serotonina. W przypadku niedoboru tej witaminy mogą pojawić się trudności w odbiorze bodźców, zawroty głowy przy wstawaniu czy zaburzenia ruchu. Jeśli mamy do czynienia z długotrwałym niedoborem witaminy B12, pojawiają się drętwienia kończyn, a w skrajnym przypadku nawet niedowłady.

Witamina B12 dla układu krwionośnego

Witamina B12 bierze udział w wytwarzaniu krwinek czerwonych, dbając tym samym o odpowiednią ich ilość w organizmie. Pośrednio przyczynia się więc do leczenia anemii oraz wspomaga funkcjonowanie układu odpornościowego. Typowym objawem niedoboru witaminy B12 ze strony układu krwionośnego jest tak zwana anemia megaloblastyczna. Pacjent ma wtedy do czynienia z nawracającymi zawrotami głowy, bladością skóry oraz uczuciem zmęczenia.

Inne funkcje witaminy B12 w naszym organizmie

Witamina B12 bierze udział w wytwarzaniu kwasów nukleinowych oraz syntezie białek, tłuszczów i węglowodanów. Dlatego też pełni niemałą rolę w kontekście funkcjonowania układu trawiennego. W przypadku niedoborów mogą pojawiać się biegunki i zaparcia oraz charakterystyczne zaczerwienienie języka. Witamina B12 wpływa też na wygląd naszej skóry, dlatego w przypadku niedoborów może dojść do jej lekkiego zażółcenia. Co ciekawe, ze względu na to, że witamina B12 wspomaga funkcjonowanie układu nerwowego, objawy jej niedoboru mogą mieć też charakter psychiatryczny. U pacjenta obserwujemy wtedy zanik pewnych funkcji poznawczych, mogą też pojawiać się spadki nastroju czy nawet zaburzenia osobowości. Pamiętajmy, że niedobry witaminy B12 są niebezpieczne zwłaszcza w dłuższej perspektywie czasowej. 

Jak dostarczyć sobie odpowiednie dawki witaminy B12?

Dobowe zapotrzebowanie na witaminę B12 wynosi około 2 mikrogramy. Nie jest więc duże, jednak w przypadku niewłaściwej diety łatwo doprowadzić do niedoborów. Witamina B12 występuje w pożywieniu, przede wszystkim w produktach pochodzenia zwierzęcego – mięsie, podrobach, jajkach, mleku oraz jego przetworach. Dobrym jej źródłem będą także ryby i skorupiaki. Małe jej ilości znajdziemy natomiast w produktach pochodzenia roślinnego. Dlatego też na niedobory tej witaminy narażone są w szczególności osoby, będące na diecie wegetariańskiej bądź wegańskiej. W ich przypadku spożycie produktów odzwierzęcych jest mocno ograniczone, dlatego też z czasem mogą pojawić się przykre objawy niedoborów. W takiej sytuacji konieczna okazuje się suplementacja. 

Kiedy warto suplementować witaminę B12?

Jak już wiemy, suplementacja witaminy B12 zalecana jest przede wszystkim weganom oraz wegetarianom, choć nie tylko. Wiele zależy od stopnia urozmaicenia naszej diety – w przypadku monotonnych, mało wartościowych posiłków nie dostarczamy jej do organizmu w odpowiednich ilościach. Wtedy też powinniśmy pomyśleć nad wdrożeniem efektywnej suplementacji. Zazwyczaj witamina B12 dostępna jest w formie suplementów diety, zawierających dodatkowo witaminę B6 oraz biotynę, które zwiększają jej wchłanianie. Witaminy B12, co do zasady, nie można przedawkować – jej nadmiar wydalany jest wraz z moczem. Nie warto jednak przeciążać organizmu zbyt dużą jej ilością – o wiele lepiej wdrożyć suplementację jedynie do momentu uzupełnienia niedoborów. Pamiętajmy, aby jednocześnie przyjrzeć się swojej diecie i nieco ją zmodyfikować. Najlepiej przyswajana przez nasz organizm jest witamina B12 pochodzenia naturalnego, którą w większości przypadków możemy dostarczyć sobie wraz z pożywieniem.

Kiedy należy udać się do lekarza?

W rzadkich przypadkach organizm nie potrafi przyswoić odpowiednich dawek witaminy B12. Nie ma tutaj znaczenia, czy dostarczamy prawidłowe jej ilości wraz z dietą, czy też suplementujemy ową witaminę. Wchłanianie witaminy B12 z przewodu pokarmowego odbywa się w jelicie krętym, a żeby proces mógł zaistnieć, konieczna jest obecność czynnika wewnętrznego, wytwarzanego w żołądku przez komórki okładzinowe. Jeśli występują u nas zaburzenia, przez które ów czynnik nie jest obecny bądź nie funkcjonuje w sposób prawidłowy, konieczna jest wizyta u lekarze specjalisty. Czasami dochodzi również do powstawania reakcji alergicznych wskutek przyjmowania suplementów diety z witaminą B12. Nie są to częste przypadki, jednak reakcja alergiczna uniemożliwia przyjęcie witaminy w odpowiednich dawkach. Wtedy również powinniśmy skonsultować się z lekarzem, zwłaszcza jeśli zauważymy u siebie objawy niedoboru. W takich sytuacjach samodzielne suplementowanie jest bowiem nieefektywne.